نرگس صفرزاده

تقسیم ترکه یعنی چه

می 12, 2023
, 5:27 ب.ظ
, وکالت

درخواست وکیل خانم

تقسیم ترکه یعنی چه؟

به دارایی ناخالص باقی مانده از شخص فوت شده، ترکه یا ماترک می گویند. ماترک شامل هم بدهی ها و هم طلب‌های شخص متوفی است. قانونا، قبل از تقسیم ارث میان وراث، باید بدهی و واجبات مالی وی از ماترک برداشت شود و سپس، آنچه باقی می ماند یعنی ترکه خالص، میان وراث تقسیم می‌شود، در ادامه این مقاله به بررسی تقسیم ترکه، مراحل و نحوه تقسیم آن با نیکو وکیل همراه باشید.

تقسیم ترکه یعنی چه؟ و چه کسانی می‌توانند تقسیم ترکه را درخواست نمایند؟

تقسیم ترکه یعنی چه؟ و چه کسانی می‌توانند تقسیم ترکه را درخواست نمایند؟

به تعیین سهم هر یک از وراث و انتقال مالکیت به آنها، تقسیم ترکه می گویند. با تقسیم ترکه، سهم‌الارث وراث، معین شده و اموال از حالت مشاعی به مالکیت فردی هر یک از وراث تبدیل می گردد. لذا تقسیم ترکه ماهیتا شبیه به افراز می باشد. حال چه افرادی می توانند تقسیم ترکه را درخواست کنند؟

هر یک از وراث قانونی متوفی
موصی‌له
امین جنین و شخص غائب
ولی، قیم و وصی ورثه شخص محجور
شخصی که سهم‌الارث برخی از وراث به او منتقل شده است.
وکیل افراد فوق

تقسیم ترکه به دو حالت انجام می شود: تقسیم ترکه با توافق و تقسیم ترکه بدون وجود توافق

تقسیم ترکه با توافق

در صورتی که برای تقسیم ترکه اولا بین وراث و اشخاص ذی‌نفع توافق باشد و ثانیا هیچ کدام از وراث، محجور یا غایب نباشند ، بر اساس توافقات بین آنها، تقسیم با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و تنظیم تقسیم نامه انجام می گردد.

درصورتیکه یکی از ورثه محجور یا غایب باشد، در این حالت تقسیم ترکه از طریق رسیدگی در دادگاه صالح انجام می گردد زیرا ولی، امین یا قیم محجور نمی‌توانند با سایر شرکا توافق کنند ؛ بلکه دادگاه باید از طریق کارشناس رسمی دادگستری، و با رعایت مصلحت غایب یا محجور تصمیم‌گیری نماید.

تقسیم ترکه بدون وجود توافق میان ذی‌نفعان

در مواردی که ورثه در خصوص نحوه تقسیم ترکه به توافق نرسند باید با مراجعه به دادگاه برای تقسیم ترکه و تعیین سهم خود درخواست می دهند. در این شکل از تقسیم ترکه، در مرحله نخست به وسیله افراز، پس از آن از راه تعدیل یا رد و در نهایت در صورتیکه هیچ کدام از این روش‌ها میسر نگردد، دادگاه حکم بر فروش ماترک داده و بر اساس سهم هر یک از وراث تقسیم می‌شود.

تشریفات تقسیم ماترک

تقسیم ترکه باید با بصورت کتبی درخواست شود و باید مشخصات متوفی، شخص خواهان و وکیل او ، نام سایر ورثه و سهام هر کدام به طور کامل ذکر شود. نسبت به این تقسیم ترکه، مرور زمان اجرا نمی‌شود و اشخاص ذی‌نفع هر زمان که بخواهند می‌توانند درخواست دهند.

نکته اینکه اگر یکی از ورثه محجور یا غایب باشد، اول برای وی قیم یا امین تعیین می‌شود و بعد به درخواست رسیدگی می‌شود. اگر هر یک از وراث صغیر باشد و قیم او خوانده دعوا قرار بگیرد، دیگر به اقامه دعوا علیه اداره سرپرستی نیازی نیست.

بیشتر بخوانید: درخواست وکیل در مهرویلا کرج + مشاوره رایگان

در دعوای تقسیم ترکه لزومی ندارد که همه شرکا و ورثه با هم درخواست دهند و دعوایی که صرفا توسط برخی از آن‌ها مطرح شده باشد، مسموع خواهد بود.

مرجع صلاحیتدار برای رسیدگی به درخواست تقسیم ترکه:

حقوق و مطالبات، اموال منقول و غیر منقول همگی جز ترکه هستند. دعاوی راجع به ترکه باید در دادگاه مستقر در آخرین محل اقامتگاه متوفی در ایران طرح شود . در صورتیکه آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد، رسیدگی در دادگاهی است که متوفی برای آخرین بار در ایران در آن‌جا سکونت داشته است.

لازم به ذکر است که:

در صورتیکه ترکه شامل اموال متعدد چه منقول و چه غیرمنقول باشد، تقسیم بخشی از اموال لزوما نباید با تقسیم باقی اموال همراه باشد یعنی در واقع نیازی به تقسیم اجباری همه اموال نیست و ورثه می‌توانند بقیه اموال را به شکل دلخواه نگه دارند.
اگر ماترک متوفی، سرقفلی باشد، مالک عین مستاجره نیز در دعوای تقسیم ترکه جزو خواندگان خواهد بود.
اگر ترکه غیرقابل تقسیم باشد، دادگاه نمی‌تواند دعوا را با صدور قرار، رد کند و باید دستور فروش ماترک را صادر نماید.
قبل از تقسیم ترکه باید نسبت به اجرای وصیت متوفی و دیون او تصمیم گیری کند و پس از خارج کردن این بخش از ترکه، نسبت به الباقی آن تصمیم‌ بگیرد.
تقسیم ترکه قبل از تسویه دیون صحیح است اما حق طلبکاران همچنان محفوظ است و می‌توانند به هر کدام از وراث با توجه به سهم آن‌ها مراجعه کرده و طلب خود را اخذ کنند. حتی در صورتیکه یکی یا چند نفر از ورثه معسر شده باشند، طلبکار برای سهم آن شخص معسر هم می‌تواند به سایر وراث رجوع کند.

تفاوت تقسیم ترکه با مطالبه سهم الارث در چیست؟

مطالبه سهم‌الارث جز امور ترافعی است و به عنوان یک دعوای مالی علیه شخصی اقامه می‌شود که مال مورد نظر در ید او است. اما درخواست تقسیم ترکه، جز امور غیرترافعی و امور حسبی است و به طرفیت همه وراث اقامه می‌گردد.