روش های وصول چک

  ماده ۳۱۰ قانون تجارت، چک را به عنوان نوشته‌ای تعریف می‌کند که با آن صادر کننده وجوه خود را به دیگری واگذار می‌کند. بر اساس ماده ۳۱۱، در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادر کننده برسد و پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد. چک وعده دار، مشمول قانون تجارت نخواهد بود.

مهلت برگشت زدن چک

چک، نوعی نوشته است که با آن صادر کننده وجوه خود را به دیگری واگذار می‌کند. برای اعتبار، باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادر کننده برسد و پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد. در صورت عدم مطالبه چک توسط دارنده در زمان مقرر، دعوای او بر علیه صادرکننده ناموفق خواهد بود و اگر وجه چک به دلیلی از بین برود، دعوای دارنده چک بر علیه صادرکننده نیز موفقیت نخواهد داشت. موعد برگشت زدن چک ۱۵ روز است، اما اگر چک در این مهلت برگشت نخورد، هنوز هم می توان آن را مطالبه کرد اما رعایت این مواعد به دارنده چک مزایایی می دهد که وصول آن را آسان تر می کند چرا که دارنده چک می‌تواند بر علیه ظهرنویس نیز طرح دعوا کند، اما در صورت عدم رعایت، دعوی فقط علیه دارنده قابل طرح است. در صورتی که چک پس از ۱۵ روز برگشت نخورد، باز هم می‌توانید از طریق حقوقی به وصول وجه چک بپردازید. در این صورت، دادگاههای حقوقی می‌توانند اموال صادر کننده و نه ظهرنویس را توقیف کنند. در صورتی که صادر کننده چک از شما بخواهد چک صادره را به ایشان مسترد نمایید، باید دقت کنید که گرفتن چک جدید ممکن است مشکلاتی داشته باشد و مزایای مربوط به اخذ خسارت تاخیر تادیه از تاریخ چک جدید به شما تعلق می گیرد.

در نظام حقوقی ما 4 روش برای مطالبه وجه چک وجود دارد:

یک) طرح دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک دو) شکایت کیفری به اتهام صدور چک بلامحل سه) مراجعه به اداره اجرای ثبت و درخواست صدور اجراییه علیه صادرکننده چک. چهار) صدور اجرائیه دادگستری برای وصول وجه چک برگشتی   هرکدام از این روشها مکانیزم و آثار خاصی جهت طرح دعوا خواهند داشت.

  دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک

در صورتی که چک بعد از ۱۵ روز برگشت نخورد، می‌توانید از طریق دعوی حقوقی به وصول وجه چک بپردازید و اموال شخص صادر کننده را توقیف کنید. با ایجاد دفاتر خدمات قضایی، دادخواست های حقوقی باید از طریق دفاتر مذکور ثبت شود و پس از بررسی و اخذ مستندات به دادگاه ارسال می‌شود. در صورتی که دادخواست مطالبه وجه چک باشد، هزینه دادرسی معمولاً تا مبلغ ۲۰ میلیون تومان دو و نیم درصد و بیشتر از آن سه و نیم درصد محاسبه می‌شود. ایرادات وارده به دادخواست عمدتا به علت عدم پرداخت کامل هزینه دادرسی یا عدم انضمام گواهی عدم پرداخت است که باید رفع شود.

دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوای مطالبه وجه چک

دادگاه صالح برای مطالبه چک حقوقی، 1- دادگاه محل صدور گواهی عدم پرداخت؛ 2- دادگاه محل انجام تعهد یا همان محل استقرار بانک محال علیه 3- دادگاه محل اقامت خوانده یا 4- دادگاه محل صدور چک (محل وقوع عقد یا قرارداد) می باشد. اگر چكي از حساب مشترك دو نفر در شهر کرج عهده بانك ملی شعبه طالقانی صادر شود و با مراجعه دارنده چك به بانك ملی شعبه طالقانی ، به علت فقدان موجودي، گواهي عدم پرداخت صادر گردد اگر یكي از صادركنندگان چك مقيم اهواز و ديگري مقيم کرمان باشد، خواهان براي اقامه دعوي و مطالبه وجه چك مي تواند به هريك از دادگاه هاي کرج، اهواز و يا کرمان مراجعه كند.  

شکایت کیفری صدور چک بلامحل

اقدام دیگر در خصوص چک میتواند طرح شکایت کیفری با عنوان صدور چک بلامحل باشد که پس از طرح شکایت، پرونده به شعبه بازپرسی جهت رسیدگی ارسال میگردد و با احضار متهم در صورتیکه شرایط قانونی جرم صدور چک بلامحل محقق شده باشد کیفر خواست علیه صادرکننده صادر میشود.  

درخواست صدور اجراییه  از طریق دوایر اجرای ثبت

در صورتی که طرف شما دارای اموالی به نام خودش باشد این روش برای شما بسیار کم هزینه و سریع خواهد بود. برای وصول وجه چک ، می‌توانید از دوایر اجرای ثبت برای توقیف اموال صادر کننده استفاده کنید. دارنده چک می‌تواند در صورت برگشت چک، طبق قوانین و آیین نامه های مربوط به اجرای اسناد رسمی، وجه چک را از صادر کننده وصول کند.   بر اساس قانون صدور چک دارنده کسی است که:

• چک در وجه او صادر گردیده.
• یا به نام او پشت نویسی شده
• یا حامل چک در خصوص در مورد چک های در وجه حامل
• یا قائم مقام قانونی افراد فوق

تشخیص دارنده چک برگشتی موضوع مهمی میباشد چرا که در بسیاری از کارخانجات و شرکت های بزرگ که گردش مالی بالایی دارند معمولا مدیر عامل پشت چک مینویسد آقای الف نماینده در وصول میباشد وپس از مراجعه الف که کارمند شرکت میباشد در صورتیکه چک پاس شود ایشان وجه نقد دریافت نموده و یا درخواست واریز مبلغ چک به حساب مشخصی را میدهد اما در مواردی که چک پاس نشود و ایشان درخواست صدور گواهی عدم پرداخت نماید هرچند که گواهی عدم پرداخت به نام وی صادر گردیده باشد اما نمیتوان او را دارنده چک تلقی کرد چرا که قانون دارنده را احصا در ۴ مورد فوق نموده و محاکم این شخص را که صرفا نماینده در وصول بوده است دارنده قلمداد نمی نمایند.

صدور اجرائیه دادگستری برای وصول وجه چک برگشتی طبق ماده 23 قانون جدید چک

تغییرات قانون صدور چک، اجازه مطالبه چک بدون مراجعه به مراجع قضایی را به دارنده چک می‌دهد. با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، دادگاه می‌تواند اجرائیه نسبت به کسری مبلغ چک و حق الوکاله وکیل را درخواست کند. صادرکننده باید بدهی خود را پرداخت کند و در غیر این صورت، دادگستری اجراییه را طبق قانون «نحوه اجرای محکومیت‌های مالی» به مورد اجراء گذاشته و نسبت به استیفای مبالغ مذکور اقدام می‌کند. دعاوی بابت مشروط یا بابت تضمین بودن چک یا تحصیل چک از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت نمی‌تواند از جریان عملیات اجرائی جلوگیری کند.  

کلام آخر

شما در این مقاله با چک و با روش های وصول چک آشنا شده اید ، ما تمام تلاش خود را در نیکو وکیل کرده ایم تا بتوانید از این مقاله راضی باشید.