روش های رفع سوء اثر از چک کدامند؟
همانطور که می دانید چک یکی از اسناد تجاری بسیار مهم و کاربردی در روابط مالی و تجاری بین مردم در جامعه محسوب می شود و به همین دلیل قانون گذار برای حمایت و افزایش اعتبار این سند تجاری و اطمینان بخشی بیشتر به وصول آن، برای صادرکنندگان چکهای بی محل محرومیت های بسیاری در نظر گرفته است که به آن محرومیت ها سوء اثر می گویند. برای دیدن محرومیت های ناشی از برگشت چک، به مقاله : در صورت برگشت چک، چه محرومیتهایی در انتظار صادر کننده است؟ مراجعه کنید.
با انجام یک سری اقدامات می توان از چک برگشتی رفع سوء اثر نمود یعنی سابقه ثبت شده آن در بانک مرکزی پاک می گردد. این موارد در تبصره سه ماده 5 مکرر قانون صدور چک و نیز در دستور العمل حساب جاری بانک مرکزی آمده است. نیکو وکیل به عنوان وکیل بانکی در کرج قصد دارد تا در این مقاله به بیان روش های رفع سوء اثر از چک و جزئیات آن بپردازد.
1_ واریز نمودن مبلغ کسری چک در حساب جاری
مراجعه به بانک تکمیل فرم مربوطه و تقاضای مسدود شدن حساب : در این روش، بانک حساب جاری شخص را حداکثر تا یکسال مسدود نگه می دارد. در صورتی که دارنده چک ظرف این یکسال برای دریافت مبلغ چک به بانک مراجعه نکند، بانک حساب را باز می نماید. نکته مهم در این روش این است که همان زمانی که وجه چک در حساب مسدود می شود از چک رفع سوء اثر می گردد و نیازی به گذشت یکسال برای رفع سوء اثر نمی باشد.
نکته مهم دیگر در این جا این است که بانک ملزم است به شیوه ای مقتضی که قابل استناد باشد حداکثر ظرف سه روز، مراتب تامین وجه چک در حساب جاری صادر کننده چک را به اطلاع دارنده ای که چک را برگشت زده است برساند.
واریز نمودن مبلغ کسری چک در حساب جاری
2_ تحویل لاشه چک به بانک :
با توجه به اینکه طبق ماده 17 قانون صدور چک، وجود چک در دست صادر کننده و صاحب حساب جاری، دلیل و نشانگر پرداخت مبلغ چک به دارنده و ذینفع چک می باشد لذا در صورتی که اصل لاشه چک به بانک ارائه شود از چک رفع سوء اثر شده و سپس به درخواست صاحب حساب، توسط بانک ابطال می گردد.
تحویل لاشه چک به بانک
3_ ارائه رضایت نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی در خصوص چک:
در بعضی موارد پیش می آید که دارنده یا ذینفع چک، لاشه چک را گم می کنند یا لاشه چک به دلایلی از بین می رود؛ در این حالت ذینفع باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و رضایت نامه محضری تنظیم نمایند که در آن حتما باید به شماره چک و بانک محال علیه اشاره شده و قید گردد که چک به شخص دیگری منتقل نشده است. پس از ارائه این رضایت نامه به بانک و تطبیق اطلاعات چک و نام ذینفع در سیستم بانک، از چک رفع سوء اثر می گردد.
بیشتر بخوانید:
نقش وکیل در دعوای الزام به تنظیم سند رسمی ملک
البته در صورتی که دارنده چک، شخص حقوقی دولتی مانند وزارتخانه یا عمومی غیر دولتی مانند شهرداری باشد دیگر نیازی به رضایت نامه رسمی ندارد و صرفا یک نامه رسمی از این مراجع خطاب به بانک بابت رضایت در خصوص چک کافی است.
ارائه رضایت نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی در خصوص چک
4_ ارائه حکم دادگاه که در آن به برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک اشاره شده باشد.
البته باید این حکم قطعی شده باشد و یا گواهی قطعیت آن از دادگاه اخذ و به بانک ارائه گردد.
5_ ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی صلاحیت دار که در آن به اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک اشاره شده باشد.
در واقع این نامه بیانگر این است که با خاتمه عملیات اجرایی، وجه چک به ذی حق پرداخت شده و یا در حق ذینفع تامین شده است.
6_ در بسیاری موارد، که امکان انجام هیچ کدام از موارد بالا میسر نباشد نهایتا قانون گذار راه آخری را پیش بینی نموده و آن هم این است که مدت سه سال از تاریخ صدور گواهی نامه عدم پرداخت (گواهی برگشتی چک) گذشته و هیچ گونه شکایت کیفری و یا دعوی حقوقی توسط دارنده مطرح نشده باشد. در این حالت بانک ها از طریق سامانه ثنای قوه قضاییه بصورت آنلاین استعلام می گیرند و در صورتی که پاسخ استعلام منفی باشد اقدام به رفع سوء اثر از چک خواهند نمود.
ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی
حال که موارد رفع سوء اثر از چک را گفتیم، لازم است چند نکته را اضافه کنیم :
- اگر صادر کننده و یا دارنده چک به دلیل مفقودی چک، سرقت و یا جرائم دیگر دستور عدم پرداخت چک را طبق ماده 14 قانون صدور چک به بانک داده باشند، در صورت ارائه چک به بانک، گواهی عدم پرداخت چک به علت دستور قضایی ماده 14 ثبت می شود و در این حالت برای صاحب حساب چک دیگر سوء اثری در سامانه بانک مرکزی ثبت نخواهد شد.
- در صورتی که چکی صادر کردید و بعدا طلب دارنده چک را نقدا به او پرداخت و یا توافقات دیگری بین شما انجام شد حتما دقت نمایید که در زمان دریافت لاشه چک از دارنده، در سامانه صیاد نیز از طریق گزینه عودت چک ، آن را به صورت سیستمی نیز به شما عودت نماید در غیر این صورت در مراحل بانکی آن با مشکل مواجه خواهید شد.
- بانک ها ملزم هستند تا در زمان مراجعه دارنده چک و ارائه چک به بانک، به صورت کامل و دقیق مشخصات وی را در پشت چک و در سیستم بانک قید نمایند تا در اجرای روش های رفع سوء اثر از چک که مستلزم احراز هویت دارنده چک می باشد دچار اختلال نشوند. در صورت تخلف مطابق تبصره 5 ماده 5 مکرر قانون صدور چک باید جبران خسارت نمایند.
- در خصوص اشخاص حقوقی صاحب حساب جاری که دارای چک برگشتی می باشد، سوء اثر ناشی از برگشت چک هم شامل خود شخص حقوقی و هم شامل شخص یا اشخاصی که به نمایندگی از شخص حقوقی چک را امضا نموده است می گردد و استعلامات لازم از طرف بانک نسبت به تمامی آن ها انجام می شود.
کلام آخر
ما در این مقاله به روش ساده روش های رفع سوء اثر از چک را برای شما بیان نمودیم و سعی کردیم تا نکات مهم در خصوص را توضیح دهیم. امیدواریم مقاله ما برای شما عزیزان مفید و کاربردی بوده باشد، هم چنین عزیزانی که نیاز به وکیل بانکی در کرج دارند می توانند درخواست وکالت بدهند.
نرگس صفرزاده
موسس مجموعه نیکو وکیل، وکیل پایه یک دادگستری، با بیش از 20 سال سابقه وکالت در زمینه دعاوی بانکی ، تجاری و...
کانال های آموزشی ما
مقاله های برتر
نقش وکیل در دعوای الزام به تنظیم سند رسمی وکیل ملکی یا وکیل ثبتی، که در جامعه به آن مشهور است، تخصص خاصی در حقوق
تأثیر فناوری بلاکچین بر حقوق بانکی و امنیت مالی تقریباً دو دهه از ظهور ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین می‌گذرد، که بهتأثیر فناوری بلاکچین
بررسی چالش‌های حقوقیِ داوری در قراردادهای بین‌المللی داوری به عنوان یکی از روش‌های حل و فصل اختلافات، جایگاه ویژه‌ای در قراردادهای بین‌المللی دارد. با وجود